JURNAL 35… ÇEPERDEN SIZANLAR – 13

Israr iki ucu keskin bıçak;

Söyledikleriniz “doğru ve ufuk açıcı” olmasına rağmen “müstehzi ifade ve yorumlar” ile karşılanıyor ama yine de bir süre sonrasında küçümseyenlerin dillerinden düşmüyor ve uygulanıyorlarsa yöneticinin / patronun “kompleks ve egolarına” verin, boşverin gitsin, alınmayın, gücenmeyin, üretmeye devam edin..!

Küçümseniyor, üzerinde durulmuyor ve unutuluyorlarsa, “anlamamışlardır, denemeye devam”, sonuçsuz mu kaldı denemeler, yine boşverin, unutun gitsin, vazgeçmeyi de bilin..!

Anlaşılmış, ciddiye alınmış ve uygulanıyorlarsa, “doğru yerde ve doğru insanlarla berabersiniz”. Bunu sakın unutmayın ve sakın boşvermeyin..!

Israr iki ucu keskin bıçak; ne zaman vazgeçmek, ne zaman devam etmek… İyi bilmek gerek..!

---

Temkinli tevazu şart;

“Temkinli tevazu” şart..! Bu demektir ki gerektiğinde “dişini” göstereceksin, yani gösterecek dişin ve göstermeye yetecek “cesaretin” olacak. Bu dişi büyütmek için çok çalışacaksın, sonra da sürekli “bileyeceksin” ki yeri geldiğinde “ısırabilesin”. Isırabilmek de bir erdem..!

Günümüzün talihsizliği; ısırabilecek gücü olanların “korkaklığı”, tek dişi dahi olmayanların “deli cesareti”..! Biraz “namuslunun korkaklığı, namussuzun cesareti” darb-ı meselini hatırlattı değil mi? Kişisel fikrim; benim söylediğimin yaşadığımız zaman dilimini, ilişkileri, iş dünyasını, siyaseti, velhasıl tüm hayatı çok daha derinden etkilediği…

“İyi” olmak için bileyelim dişleri, yeterince “iyiysek”; daha doğru, daha güzel, daha adil vb… tüm olumlu “dahalar” için “ısırmaktan” çekinmeyelim..!

Sonuçta en fazla “dişimizi” kaybederiz fakat ya kazanırsak..?

---

Hayat bir inşa süreci;

Hayat bir “inşa” süreci, bir sürü şeyi her gün ya sıfırdan ya da bir şeyleri “yıkarak” onların yerlerine inşa ediyoruz. Eğitim bu çabanın en önemli dayanağı. Kanımca eğitimin fonksiyonu inşa ettiklerimizle yıktıklarımız arasındaki net farkın hep “pozitif” olmasını sağlamak olmalı.

Gelişmiş ekonomilerin ekosistem kurucularına, garajlardan devasa yapılar çıkaranlarına bakıyorsunuz; ya olmayan iş kollarını, ürünleri, hizmetleri sıfırdan var ediyorlar, ya da içlerinde zaten yer aldıkları sektörleri hızla dönüştürüyor, tanınmaz hale getiriyorlar. Yani ya kendilerine vakfedilmiş ya da kendilerinin buldukları “arsalarda / oyun alanlarında (!)” devasa “binalar dikiyorlar” ya da kendilerine verilmiş veya keşfettikleri “eski binaları yıkıp” yerlerine tamamen yeni ve devrimsel “ikonlar (!)” inşa ediyorlar. Teşbihte hata olmaz, sözün özü eğitim ve ekonomik sistemleri bu “inşa sürecinde” tamamen yanlarında.

Bizim eğitim sistemimizin de, kamusuyla, özeliyle, temel rotasının “insanı inşa etme çabasında” benzer bir formasyon olması gerektiğine inanıyorum. Her gün yeni bir kazanımı hedeflemeli; maddesiyle, manasıyla, aklıyla, ruhuyla, bilimiyle, kültürüyle her gün “insanın inşa sürecine bir tuğla koymalı, çimento ve su taşımalı”. Yeri geldiğinde “bu bina çürük, yık, yeniden yap” diyebilmeli.!

Selamlar;

Lütfullah Kutlu

11 Ekim 2018 – Perşembe, 20:58

Reklamlar

JURNAL 34… ÇEPERDEN SIZANLAR – 12

Kendini nerede görüyorsun? ;

“Bir gerçekliği oluşturmanın en kestirme yolu o gerçeklik zaten oluşmuş gibi davranmaktır” benim için çok önemli bir motivatör ve yol gösteren bir kaide. Bu “gerçekliğin olmazsa olmaz gereklerini” yerine getirmek kaydıyla.!

– Genel müdür mü olmak istiyorsunuz; genel müdür gibi davranın, kendinizi öyle hissedin, kendinize bunun için gereken yatırımı yapın. Kendinizi böyle gördükçe ve gereklerini yerine getirdikçe çevreniz de bu saygıyı size gösterecektir.

– Finansı, muhasebeyi, raporlamayı, IT’ yi, HR’ ı, satınalmayı bilmeden CFO olunmaz ama kendinizi CFO olarak görüp konumlamazsanız herkesin sizi “muhasebeci” olarak görmesinden kurtulamazsınız.

Yönetim kadrolarında şu anda gördüğüm en büyük zaaf tam burada yatıyor;

– Kendini hakettiği yerde görmeyip buna uygun bir “mindset’e” sahip olmayanların sönük kalmış, yeterince katma değer üretemeyen durumlarına karşın,

– Kendine hiç yatırım yapmadan Kaf Dağı’ nın zirvesine kendisini konumlayanların yine katma değer üretmeyen, daha da kötüsü başkalarının üretmesine de engel olan tutumları.

Başarı ve hakedilen yer işte bu iki tutumun tam ortasında;

– Çaba, kendine yatırım,
– Öz saygı ve kişisel farkındalık.

Sorun düşündüğümüzden çok daha büyük ve yaygın, sadece iş hayatımızı değil tüm toplumu derinden etkiliyor ve derinleşiyor.!

---

Nerede ve nasıl tıkandık? ;

Klasik bir yönetim danışmanı – iş insanı diyaloğu :

– “Tıkandık!”

– “Nerede?”

– “Her yerde”

– “Ne demek bu? Finansmanda mı, yönetimde mi, yeni iş almada mı, mevcut işleri yönetmede mi, aile içi ilişkilerde mi, nerede?”

– “Hepsinde dedim ya, domino etkisi işte, kartopu çığ oldu, altına aldı bizi”

– “Peki ne zaman farkettiniz bu kartopunu ve çığa dönüştüğünü?”

– “Bayağı oldu ama görmezden geldik”

– “Neden?”

– “Bu işi hiç kimse bizden iyi bilemez diye düşündük. Köşebaşlarında aile bireyleri vardı, kimse bindiği dalı kesmez dedik. Doğru yöneticiler ile çalışmadık çünkü pahalı idiler, eh bir de şirket içi dengeler, ERP’ ye yatırım yapmadık çünkü gereksizdi. Tüm piyasa da beni tanır zaten, her problemde beni ararlar. Ama tıkandı, her şey tıkandı. Nasıl aşacağız bunu? Bir de vergi, SGK borçları, yeni iş alamıyorum, sicil bozuk çünkü, her yerde karşıma çıkıyor”

– “Maalesef, zamanında harcamadığınız paranın birkaç katını harcayacaksınız, başta doğru adama, doğru süreçlere, ERP’ ye. Özsermayeniz yeterli ise hiç acımayın. Sonrası daha zor, aileyi olması gereken yere çekeceksiniz, uygun değillerse o pozisyonlar için bırakın hissedar olarak kalsınlar, dağıtın karpayını rahat rahat yaşasınlar. Hazır mısınız?”

– “Bilmem ki?”

– “!!?”

Selamlar;

Lütfullah Kutlu

22 Eylül 2018 – Çumartesi, 21:32

JURNAL 33… ÇEPERDEN SIZANLAR – 11

Creative Financing ;

Türk iş dünyası “alacağını tahsil etmek için” harcadığı enerjiyi “yeni iş geliştirmek için” harcasaydı ülkenin serveti ikiye katlanmıştı..!

* CFO, FD bırakmış bütün işini ya vadesi gelmiş (çoğu da geçmiş) alacaklarını tahsil etmek için ya da vadesi gelmiş (çoğu da geçmiş) borçlarını allem edip kallem edip biraz daha erteleyebilmek için uğraşıyor, sürekli “creative financing (!)” yapıyor,

* Teknik GMY bırakmış projenin saha detayını, proje yönetim firmasının kapısına çadır kurmuş daha fazla senet alıp piyasaya dağıtma derdinde ki senetlerin vadesi zaten 150 gün,

* Satışçı yukarıdan gelen tahsilat baskısının altında kulağından hiç düşürmediği telefonu ile sürekli taciz modunda, satmaktan daha ziyade tahsil edebilmek için,

* GM, daha da vahimi patron, haftalık toplantı ajandasında tek bir gündem maddesi belirlemiş : tahsilat,

* Yeni iş geliştirmecilerin “potansiyel müşteri kriteri” artık sadece “borçlarını zamanında ödüyorlar mı?, temerrüde düşmüşler mi?”,

* Bankalarımız “referans kodlamasından” başlarını kaldırıp kredi vermeye niyetlenirlerse ilk baktıkları “ticari alacakların dönme hızı / süresi”

Dostlar; aynı gemideyiz, zamanında “ödersek” hepimiz daha zengin, verimli ve mutlu olacağız. Örnek olacaksak birbirimize, bunun için olalım. Kötü örnek, örnek değildir.

---

Öğrenilmiş çaresizlik denizi;

“Süper” futbol ligimiz bir “öğrenilmiş çaresizlik denizi”, bir elin beş parmağını geçmeyecek sayıdaki teknik adamımız bir kulüpten kovulup diğerinin dümenine geçiyor, herbir maceraları da üç beş ay sürüyor. Ne sabır var, ne gelecek planı, ne uzun vadeli bir projeksiyon, ne insan yetiştirme kaygısı… Gelsin günlük zaferler veya hezimetler, ya zirvedeyiz ya çukurda… Yahu sormazlar mı bu üç beş isim başarısızsa eğer diğer kulüpler neden alır, başarılılarsa kulüpleri neden elden çıkarır?

Gariptir ki benzer durum “siyasetimizde” de sözkonusu; favori bakanlarımız var, bir bakanlığı bırakıp diğerinin başına geçiyorlar, aktif bir “fonksiyonel” bakanlık yoksa “devlet bakanı” oluyorlar. Yine aynı soru: bakan başarılı ise neden oradan alınıp “kamu hizmeti” zaafa uğratılıyor, bakan “başarısız” ise neden başka bir bakanlık görevi “riske” atılıyor?

Çünkü cevap performanstan farklı kriterlerde, geldik mi yine “kol kırılsın yen içinde kalsın” düsturuna, “sadakat liyakata ağır basar” ilkesine, “benim olsun küçük olsun” mantığına…

Ha bu arada tüm bu pozisyonların “asıl sahipleri” nerede mi? Yahu ne safiyane soru bu?!

Selamlar;

Lütfullah Kutlu

23 Mayıs 2018 – Çarşamba, 21:56

 

JURNAL 32… ÇEPERDEN SIZANLAR – 10

Dünya odaklı düşünmek;

“Teknoloji olarak Türkiye’ de problemimiz pazarlamada. Bir şey geliştirirken dünya odaklı düşünmüyoruz. Şimdi yeni bir moda başladı, şirketi kuruyor ve soluğu Silikon Vadisi’ nde alıyorlar. Bir yandan kızıyorum ama Arvento’ nun değeri burada 1 TL ise ABD’ de olsaydı 10 TL’ ydi. Çünkü bütün dünya oradan ne çıktığına bakıyor. Sadece, biraz daha ciddi işlerle öne çıkmalıyız…” – Arvento Genel Müdürü Özer Hıncal / Fortune Türkiye, Eylül 2017.

Özer Bey’ in özetlediği durum başta teknoloji için geçerli ama pek çok farklı sektörün gerçeği olarak da hayatımızda. Daha iki gün önce ön görüşmelerini yaptığım bir danışmanlık projesinde muhatabım “Lütfullah Bey, pazarlama bu işin geleceği, biz zaten üretiyoruz ama dünyayı ayağa kaldıracak bir potansiyeli var bu projenin, ufku ve alanı çok geniş, en önemli fonksiyon pazarlanması” demişti, bu vesile ile bu platformda da paylaşmak istedim, üstelik benim görüşmem de yüksek teknolojili bir iş dalında idi.

Aramızda çok sayıda pazarlama ve satış üstadı var, tereciye tere satmak uygun olmaz tabii ki. Benim asıl vurgula(dığım)yacağım şu gerçek; “hiç bir pazarlama aktivitesi arkasına güçlü bir yönetim felsefesini, kurgusunu ve kadrosunu almadan başarılı ve uzun soluklu olamaz. Yönetime “bütüncül” bakmadan ürettiğimizi doğru pazarlamamız mümkün değil.”

---

Mühendislik;

“*Türkiye : Pahalı + Deneyim Eksik

*Hindistan : Ucuz + Deneyim Eksik

*Çin : Pahalı + Deneyim Var

*Ukrayna : Ucuz + Deneyim Var

Melih Abdulhayoğlu – Comodo Group / Forbes Türkiye / Eylül 2017″

Değerlendirme tabii ki kişisel ve Melih Bey’ in faaliyet alanı ile ilgili. Yine de kendi deneyimlerim Türkiye’ de üniversitelerin “gereksiz fazlalıkta” mühendis mezun ettikleri yolunda. İstihdam piyasasının koşulları nedeniyle de mühendislerimizin çoğu ömür boyu aynı formasyonda faaliyet gösteriyor, kıdemleri artsa dahi “deneyimleri” artmıyor. Bu ne mühendislerimizin, ne de şirketlerimizin suçu açıkçası, bu bir “planlama” sorunu. Hemen her yerde karşımıza çıkan ve bence “en önemli milli meselemiz” haline gelen “planlama formasyon ve yeteneğimiz / (yeteneksizliğimiz)” ile ilgili. Endüstri 4.0′ ın ağızlardan düşmediği bir ortamda geleceğimizi ve bu geleceğin temel dayanağı olan gençlerimizin eğitimini ve istihdam gücümüzün temel niteliklerini yeni devrimin gerekleri doğrultusunda nasıl ve ne kadar “planlıyoruz”? Planları uygulamaya geçirmek de diğer asıl meydan okuma zaten….

İşte bir mesele ki “her meselenin başı”..!

Selamlar;

Lütfullah Kutlu

2 Nisan 2018, Pazartesi

ÖLÇMEK, YORUMLAMAK, YÖNETMEK..!

“Ölçme ile yönetme” arasında bariz bir ilişki var, iş dünyasının hemen her ferdi bu şekilde “formatlanıyor” günümüzde, hele “big data (büyük veri)”nın hükümranlığında, veri “cloud (bulut)”da birikirken ve sonsuz şekil ve içerikte raporlanırken üst ve orta düzey yönetim başta olmak üzere herkes kendisini “data mining (veri madenciliği)” yaparken buluyor, bayağı da mutlu ve tatmin olmuş hissediyor. Yani hemen herkes “ölçüyorum, o halde yönetiyorum” havasında “düşünüyorum, o halde varım”ın iş hayatına uygun “aynalamasını” yapıyor. Peki, böyle mi olmalı, ölçebilmek yönetebilmenin birincil koşulu mu, daha doğrusu “ölçmeden yönetmeye giden güzergahta başka bir ana istasyon daha” var mı? Evet, var :  “yorumlama”. Ben “ölçme – yorumlama – yönetme rotasında / saç ayağında” en önemli adımın “yorumlama” olduğunu ve fakat fazlası ile ihmal edildiğini düşünüyorum, makalenin geri kalanı bu iddiamın detaylandırılması şeklinde olacak.

Kariyeri benim gibi “finansı” merkez alarak şekillenen okuyucularımın rahatlıkla anlayabileceği gibi “management by financials (mali veriler ile yönetim)” ilkesini ağırlıkla benimseyen yerli ve yabancı şirketlerimizde şirketin performansı genelde aşağıdaki kriterlere bakılarak değerlendirilir, merkeze bu doğrultuda hesap verilir, bu rakamlara bakılarak personel ve sabit kıymet bütçesi alınır vs;

En çok kabul gören ve benimsenenleri sıralıyorum;

 – EBITDA (FAVÖK) – finansman, amortisman ve vergi öncesi karlılık,

 – Nakit akış – artı / eksi, mevsimsellik etkisi, öz sermaye yeterliliği, dış finansman ihtiyacı, borç servisi yeterliliği,

– Kapasite kullanım oranı,

– Borçluluk oranı,

– Ticari alacakların ticari borçları karşılama yüzdesi,

– Döviz pozisyonu, dövizli alacakların dövizli borçları karşılama durumu, döviz kurları,

– Pazar payı,

ana kriterler yukarıdakiler, tabii ki isteyenler sayısını çoğaltabilir, ben bu makalenin ana temasına bu kadarının yeterince hizmet ettiğini düşünüyorum. Bu arada bazı patronlarımızın operasyonu takip etmek için adeta “bankacı” gibi çalıştıklarını, ayrıca geliştirdikleri kendilerine has metod ve ölçme usul ve kriterlerini de kullandıklarını not etmekte fayda var. Adeta “bir bankacı titizliği ile analiz yapar gibi”;

 – Sektörlerindeki en iyi EBITDA’ yı yapmaya uğraşanlar,

 – İşletme sermayesi yönetimine çok önem verip alacak sürelerinin uzamasını engellemeye çalışanlar,

 – Stoklarını sürekli kontrol altında tutanlar,

 – Rakiplerinin günlük satış performanslarını dahi takip edenler,

 – Sadece kendilerinin değil bayilerinin de finansal performansını radarında tutanlar,

 – Operasyonel ve finansal göstergeleri bir bütün olarak analizleyenler,

 – Neredeyse saat başı Euro / Dolar dengesini izleyip not alanlar,

 – Borçlanırken belirledikleri öz kaynak oranından bir kuruş fazlasına tahammül edemeyenler,

var patronlarımız, CEO’ larımız, hissedarlarımız arasında.

Yanlış mı bu? Tabii ki değil, fakat sorun şurada; ölçemediğinizi yönetemezsiniz, amenna, ama, daha iyi ölçmek daha çok ve daha iyi “raporlamak” değildir. Raporları daha doğru, daha berrak, daha geleceğe bakan, daha fırsatlara odaklı olarak “yorumlamaktır”. Ölçmeye yapılacak yatırımın nihai hedefi yapının “yorumlama yeteneğini” ve “yorumlayanların yetkinliklerini” arttırmak olmalıdır. İşte bam teli burada; bırakın orta düzeyi, üst yönetim dahi patron ve birkaç güç oyuncusunun haricinde yukarıda detayları verilen “yorumlama” mekanizmasının çok dışında kalıyor ve zamanla bu mekanizmanın üreteceği “katma değerden” tamamen mahrum oluyor. Yönetimin kilit taşları olması gerekenler “yorumlama yetkinliklerine” yatırım yapılmadığı için hem üretilen raporları birer zaman ve enerji kaybı olarak görüyor, zamanla tüm anahtar göstergelere karşı yabancılaşıyor, tamamen sahadan edindikleri “intibalar” ile yollarına devam ediyorlar hem de patron veya ana güç odaklarının “kendi yorumlarına dayalı tasarruflarını” anlamakta güçlük çekiyor, tasvip etmiyor, katılmıyor, gönülden destek vermiyorlar.

Günümüzde üretilen sınırsız verinin öncelikle “anlamlandırılabilir bilgi adacıklarına dönüştürülmesi” ardından da sizi rakiplerinize karşı +1, +2, +3, +n öne geçirecek şekilde “yorumlanıp kullanılması” gerekiyor. (Bu konu hakkında daha detaylı bilgi için lüten bknz : VERİ Mİ, BİLGİ Mİ, YORUM MU..? başlıklı makalem). Rekabetin bu denli acımasızlaştığı günümüz iş dünyasında bilginin “herhangi bir t anında” emrimize amade olması yetmiyor artık, o bilginin bir “rekabet aracı” olarak hemen her seviyedeki çalışan tarafından yapıyı kesintisiz olarak bir adım daha ileriye taşıyabilecek şekilde “yorumlanması” gerekiyor.

Ben yönetici olarak bu mekanizmaların kurulu olduğu şirketlerde çalışma imkanını buldum ya da bizzat bu mekanizmaların kurulması süreçlerinde yer aldım. Yönetim danışmanı olarak da benzeri projelerde bulundum, dolayısı ile aşağıdaki tavsiyeleri ve yol haritasını gönül rahatlığı ile değerlendirmenize sunabiliyorum;

 1. Eğitim, eğitim, eğitim : Ne kadar çok bütçe ayırabilirsek çalışanlarımızın farklı donanımlar edinmesine, resmin bütününü o kadar iyi kavrayacak bir güce sahip oluruz.

 2. Bilgi paylaşımı : Şirketin mali durumunu saklamayalım çalışanlarımızdan, “kol kırılıp yen içinde kalmasın”, paylaşalım. Yıllarca “bütçe kıyaslamalı aylık faaliyet raporlarını grup şirketi ve kar merkezi bazında” tüm ilgili orta ve üst düzey yöneticilerle paylaştım, saatler süren ayda üç dört günümüzü ayırdığımız toplantılarda tüm detayları paylaştım kendileri ile, sonuç umduğumuzdan da “verimli ve olumlu” oldu. Yönetim kadroları kendilerine ne kadar güvenildi ise ellerini taşın altına o kadar fazla koydular, o kadar yüksek bir “yorumlama” ve “operasyonu azami başarıya taşıma gücü ve yeteneği” buldular.

 3. Finansal okuryazarlık : Özellikle günümüzde “temel finans” ve “mali verileri yorumlama” bilgisi asla sadece finansçılara bırakılamayacak kadar önemli. Özellikle danışmanlık projelerimde üzülerek görüyorum ki çoğu şirketimizin “as / star oyuncuları” dahi finansal verileri yorumlayabilme yetkinliğinden çok uzakta, buna pek çok patronumuz da dahil. Orta düzey yönetimden başlayarak yukarıya doğru kesintisiz ve sürekli bir “finansal okuryazarlık eğitimi” şart.

 4. Çok renk-li, çok kültür-lü, çok hobi-li, çok boyut-lu bir yönetim ekibi ve karar mekanizması : Artık her disiplin bir diğeri ile fazlasıyla irtibatlı, bağlantılı. Farklı yayınları takip eden, işinin dışında da bir sosyal dünyası olan, çok okuyan, merak yelpazesi geniş bir yönetim kadrosu işimizi ve dünyayı “bizim için bizim adımıza” yorumlamada büyük bir artı değer kazandıracaktır bize.

 5. Güven : Sadece ahlaki niteliklere değil, tüm “profesyonel yeteneklere” güven duymak zorundayız. Güven duymalı ve teşvik etmeliyiz, öyle ki ekibimiz “yorumlama yeteneğinin çıktılarının” şirketin geleceğine yaptığı katkıyı gördükçe daha fazla üretsin. İster inovasyon deyin, ister ar-ge deyin, önemli olan “geleceğin dünyasını okuyan, doğru yorumlayan ve elini taşın altına sokanların” taltif edilmesi, mükafatlandırılması. (Bu konu hakkında daha detaylı bilgi için lüten bknz : AMA HANGİ GÜVEN..?! başlıklı makalem)

Türkiye çok hızlı büyüyor, dünya çok hızlı değişiyor ve rekabet inanılmaz boyutlarda. Bu cangılda hayatta kalabilmenin tek yolu bizimle beraber yola çıkmış herbir bireyin yeteneklerinden, zekasından, donanımından sonuna kadar yararlanmak. Artık “diğerleri çalışsın, ben yöneteyim, aklı da ben vereyim, dümeni de ben tutayım” deme şansımız yok. Fikir ve gelecek üretme yolunda bilgi tek başına yeterli değil, bu sonsuz ve sınırsız bilgiyi geleceğimize ışık tutacak şekilde yorumlamak zorundayız ve bu bizim bireysel sınırlarımızı fazlasıyla aşıyor. Bilgiyi toplamak kolay artık, bizi diğerlerinden ayrıştıracak olan onun “yorumlanma mekanizmaları”. Bu mekanizmalara yapılacak her yatırım aslında kendi geleceğimiz için, heba etmemek gerek bu fırsatı.

Selamlar;

Lütfullah Kutlu

24 Ocak 2018 – Çarşamba / 21:09

 

JURNAL 31… ASLOLAN İNSANDIR..! / Bir Yeni Yıl Muhasebesi

Arada sırada çalışma arkadaşlarım, genç kardeşlerim, koçluk veya mentorlük verdiklerim sorarlar, “kestirmeden bir mucizevi draje alabilmek” uyanıklığı ve umudu ile: “Lütfullah Bey, bütün tecrübenizi, birikiminizi gözden geçirseniz, bize herşeyin başı “tek bir sihirli cümle” söyleseniz bütün bunların özeti olan, ne derdiniz?” Zor soru ama geçenlerde tekrar muhatabı oldum bu sorunun, tam da yeni yıl öncesi bir tür “nefis muhasebesi” olarak verdiğim aşağıdaki cevabı ayrıca bir de linkedinde yayınladım, biraz daha genişleterek burada da paylaşayım, buyrun;

Anladım ki aslolan insanmış;

Bütçeyi, planlamayı, raporlamayı, bilançoyu, gelir tablosunu, nakit akışı, USGAAP’ ı, IFRS’ yi, UFRS’ yi öğrendim, XL’ i yedim yuttum, power point’ de yüzdüm, ERP paketlerinde dans ettim… sonunda geldim, gördüm ve;

Anladım ki aslolan insanmış…

Yerliyle çalıştım, yabancı ile kapıştım, para ve itibar kazandırdım, masada patron gibi oturdum, misafirime çay taşıdım, hadlerini bildirdim, haddimi bildirdiler… sonunda geldim, gördüm ve;

Anladım ki aslolan insanmış…

Patronu kendine, astımı üstüme, üstümü diğerlerine karşı korudum, işim olmayan işleri meşgale edindim, ormana bakayım ama ağaçları da kaybetmiyeyim dedim… sonunda geldim, gördüm ve;

Anladım ki aslolan insanmış…

Sütü de, reklamı da, matbaayı da, tıbbi cihazı da, onkoloji ünitesini de, betonu da, dış cepheyi de, iskeleyi de öğrendim… sonunda geldim, gördüm ve;

Anladım ki aslolan insanmış…

Her lider eninde sonunda gelir “doğru adama, doğru insana, doğru ekibe dayar sırtını”, önceki aşamaların tamamı bir hazırlık sürecidir, bizleri “insana hazırlar”, sıfırları teşkil eder, 1′ i yerleştiremezseniz en sola, laf-ı güzaftır, yok hükmündedir, egonuzu şişirir, sonra da paraşütsüz serbest düşüşe geçersiniz. Yeni yıla girmeden yine ( kaçıncı kez) anlıyorum ki “aslolan insanmış”…

Bazıları için hazmetmesi zor bir draje bu. Kazanılmış teknik yeteneklerden çok daha önemli birşeylerin var olduğunu kabul etmeyi gerektiriyor, tevazuyu, egoları aşmayı, yardımsever ve fedakar olmayı, öğretmeyi, sürekli öğrenmeyi, eğitmeyi ve eğilmeyi gerektiriyor. Sizden daha çok bilenlerin olduğunu, paranın ve kazancın her şey olmadığını kabul etmeyi, sosyal kaygıları, toplumun refahını düşünmeyi zorunlu kılıyor.

Drajeyi yutmak ne kadar zor olursa olsun toplumun ve çocuklarımızın geleceği bu gerçeği kabullenmekte yatıyor; aslolan insandır.

İnsanı merkeze alan nice mutlu yıllara…

Selamlar;

Lütfullah Kutlu

27 Aralık 2017, Çarşamba

JURNAL 30… İSTİFASINI İSTEMEK / İSTİFAYA ZORLAMAK..!

Yeni moda kavramımız “istifasını istemek / istifaya zorlamak”. Siyasetçilerin algı formatını bilmiyorum ama biz iş dünyasında olanlar için “istifa” kavramı çok daha net anlamlıdır diye düşünüyorum. Öyle mi? Haklı olmayı çok arzu ederim.

İstifa “tek taraflı” bir eylemdir, teoride istifa “edilir”, ettirmek / ettirilmek istifa kelimesinin “ardılı” olamaz, dolayısı ile siyasette de böyle olmalıdır. Ya yeni bir fırsat doğmuştur ya artık vazgeçmişsinizdir ya da akıl – ruh ve beden sağlığınızı korumanın başka bir yolu kalmamıştır. Taşınırsınız, çocuğunuzun eğitimi için yer değiştirirsiniz, sağlığı bozulan bir yakınınıza bakmak zorundasınızdır. Sonuçta tamamı “tek taraflı alınan bir karar ve uzantısı olan bir tasarruftur”. Çalıştığınız kurum sizden memnun değilse haklarınızı verir ve sizi işten çıkarır, “istifaya zorlamak” bu anlamda anlaşılır bir tutum değildir.

Ya yönetici koltuğuna yeni gelenin durumu? Şu anda “popüler bir siyasi vakanın” şaşkınlığı içindeyim; Ankara’ nın yeni BB başkanının ilk icraatlarından biri “tüm bürokratların istifasını istemek” olmuş. Tanıyor mu, yetenek ve yeterliliklerini biliyor mu, beraber teşrik-i mesaide bulunmuş mu? Bir yöneticinin ilk tercihi geldiği yerdeki tüm üst düzey kadrosundan kurtulmak mı olmalı? Bunu gerektirecek fiilleri varsa zaten yargıya başvurup mücbir sebeplerle işten atarsınız, değil mi !? Yolsuzlık yapılmıştır, suistimal vardır, görev ve yetkiler kötüye kullanılmıştır veya en basiti çalışan yetersizdir, sorumluluklarının hakkını verememektedir vs… Sebep ne olursa olsun, çok ciddi yasal gerekçeler yoksa eğer, alırsınız karşınıza, durumu açıklar ve başka seçenek yoksa iş akdini fesheder, helalleşir, haklarını ödersiniz, olur biter..!

Bu kadar önemli ve insani konularda bir de topluma “emsal teşkil etme sorumluluğu” var ki bence en tehlikeli nokta bu. Özellikle iş dünyasının “durumdan vazife çıkartan” bazı muhteris ve vurguncu üyelerini bilumum “mobbing” vasıtaları ile gayri ahlaki ve gayri hukuki yollarla çalışanlarını istifaya zorlamaya “teşvik etmiyor mu” bu durum?

Yaşadığımız olağanüstü dönemlerin uzantısı olarak olağanüstü tedbirlere başvuruyoruz, tetikleyici ve uygulayıcılarına sorarsanız muhakkak rasyonel açıklamaları da vardır bu tasarrufların ama hepimiz biliyoruz ki; “kötü örnek, örnek değildir”..!

Kurumların ve tabii ki devletin “sürekliliği esası” gözönüne alındığında bu tür tedbirler geleceğe taşınan birer “kötü miras”. Asla ve asla sürdürülmemesi gereken yanlış ve haksız uygulamaların varlıklarını büyüterek devam ettirmesi için birer “meşruiyet aracı” oluyor bu tür uygulamalar, asıl yıkıcı tarafı bu.

Adil olmanın ve adil kalabilmenin asıl meydan okuma unsuru olduğu günlerden geçiyoruz ülke olarak, siyasetimizle, iş dünyamızla. Umarım yüz akıyla geçeriz bu sınavları.

Selamlar;

Lütfullah Kutlu

8 Kasım 2017, Çarşamba

İNŞAAT – GAYRİMENKUL GELİŞTİRME : Bir Sektör Analizi

C – seviyesi yöneticilik dönemimin son dört – beş yılı, yönetim danışmanlığı projelerimin ise önemli bir kısmı “inşaat – gayrimenkul geliştirme” içinde / içiçe geçti. Şu sıralar sektör temsilcileri tarafından artan bir şekilde yüksek sesle dillendirilen problemlerin neredeyse tamamını bizzat ve birebir yaşadım. Günümüzün iş dünyası ajandasında büyük yer işgal eden ve artık sektörler ötesi bir makro mesele haline dönüşen bu sıkıntıları bir de kendi perspektifimden sizlerle paylaşayım dedim.

Genelde sektör analizlerini üç ana başlık altında yapmayı tercih ediyorum ; “sektörel, finansal, yapısal”. Bu makalede de aynı metodolojiyi takip edeceğim :

• Sektörel problemler :

1. Özellikle “kentsel dönüşüm” alanında yaşanan mevzuat ve kamu kurumları irtibatlı problemler : Yönetmeliklerdeki sıkıntı ve eksiklikler, “çantacı, aracı vs.” isimleri ile tanımlanan şahısların ortalığı karıştıran faaliyetleri, belediyelerin ve kamu kurumlarının “uzak duran” tavırları.

2. “İnovatif yaklaşımların” eksikliği : Yapılan binalar geçmişe göre çok daha kaliteli ama projeler neredeyse birbirinin aynısı. Talep yüksek olup arzın önünden gittiği müddetçe sıkıntı yok fakat rüzgar bugünkü gibi tersine döndüğünde sonuç tam bir “tıkanma” oluyor.

3. “Akıllı ev”, “A+ ofis” gibi tanımlarla yapılan pazarlama – satış faaliyetlerinin sığlığı ve yanıltıcılığı : Kavramların içini boşaltıyoruz bu da beraberinde hem yeknesaklaşan ve etkisizleşen pazarlama araçlarını, hem de kaybolan “müşteri güvenini” getiriyor. Hepimiz biliyoruz ki dairelere birer tablet yerleştirmekle evler “akıllı” olmuyor, kart okutularak binilen asansörler de ofisleri “A+” yapmıyor.

4. İnşaat – gayrimenkulun Türkiye’ nin finansal kaynakları üzerindeki baskısı : Sektör son yıllarda ülkenin “iç ve dış finansal kaynaklarını” o kadar büyük bir hızla ve acımasızca emdi ki diğer sektör temsilcileri gözünde son derece kötü bir şöhrete sahip oldu. Bir finans kökenli profesyonel olarak bu eleştirilerin büyük kısmına ben de katılıyorum. “Kg başına ihracat ve katma değeri çok daha yüksek” sanayi ve yüksek teknoloji üretimi, finansal kaynakların ağırlıklı olarak inşaat ve gayrimenkul geliştirmeye kayması nedeniyle hakettiği ilgiyi ve büyümeyi görmedi maalesef.

5. Konut, ticari yapı, sanayi tesisleri segmentasyonunun, lokasyon seçimlerinin, iç dağılımlarının, mix oranlarının doğru yapılamaması, “pazar araştırma”, “en doğru kullanım analizi” çalışmalarının yetersizliği : AVM’ ler son yıllarda hepimizin gündeminde, yanlış lokasyon ve profilde olanlar hızla kapanıyor ya da “format” değiştiriyor, içlerindeki “kiracı mağazalara” yaşattıkları dramlar da cabası. Ticari gayrimenkulun önemli bir parçası olan “ofislerde” ise dengeli bir dağılım yok. MİA’ lar (merkezi iş aksları) üzerinde veya çevresinde olması yeterli görülen pekçok ofis projesi şu anda sinek avlıyor, beraberinde gelen USD, Euro bazlı, “hayatın olağan akışına” son derece ters kira bedelleri de şaka gibi. Kiralar üzerinde yaşanan mücadelenin iki tarafa da kaybettirdikleri ayrı bir tez konusu.

6. “Kentsel dönüşümün” amacından sapması, ruhundan uzaklaşması : Türkiye’ de sayısı 7 – 8 milyon olan sağlıksız ve tehlikeli konut stoğunu dönüştürmek için gündeme gelen “kentsel dönüşüm” çabaları Bağdat Caddesi üzerinde rant üretme faaliyetlerine dönüştü, en basitinden böyle bir imaj oluştu. Haydi itiraf edelim, Türkiye’ nin çeşitli bölgelerinden hayvanlarını, tarlalarını satarak İstanbul’ a gelen, %82 – %18 dağılımı ile Bağdat Caddesi’ nde dönüşüm işine girenlerin oluşturduğu akıl tutulmasına anlı şanlı firmalarımız da kapılmadı mı?

7. Vatandaşla karşı karşıya gelen müteahhit ve “beni seçmenimle karşı karşıya getirme / bırakma” diyen siyasi otorite / devlet : Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Büyükşehir Belediyeleri, İlçe Belediyeleri “dönüşüme hizmet edebilmek” için kendilerini de “dönüştürmek” zorunda. Fikirtepe gibi lokasyonlarda ortaya çıkan problemlerin çözümünü kamu otoritesi olmadan tarafların kendi çabaları ile sağlaması mümkün değil, zaten yaşayarak görüyoruz.

8. Sektörde “balon” var mı? sorusuna verilemeyen samimi ve direkt cevaplar : Evet kocaman bir balon var, neden buna “balon değil ama arz – talep uyuşmazlığı var” gibi cevaplar veriliyor?! Problemi hasırın altına süpürmenin kime faydası var? Konuta en çok ihtiyaç duyan kesimlerin ulaşabileceği “fiyatlar” sağlanamıyor çünkü İstanbul’ da arsa fiyatları çok yüksek. Doğru ama neyi değiştirir? Sadece İstanbul’ da markalı konutlarda 250 bin arz fazlası var. Bu makalenin yazıldığı saatlerde Sn. Adnan Polat Erzurum’ de sektörün çok ciddi sıkıntıda olduğuna, pek çok “büyük ve iyi bilinen firmanın” yükümlülüklerini yerine getiremeyeceğine dair demeç veriyordu. “Rantsal” değil “kentsel ve değersel dönüşüme” hizmet eden ve “geniş halk kitlelerince ulaşılabilir” konutlar üretmek zorundayız. “Balonun” varlığını değil, muhtemel yıkıcı etkilerini nasıl hafifleteceğimizi konuşmak ve çarelerini bulmak zorundayız artık.

• Finansal problemler :

1. Özsermaye yetersizliği : Şirketlerimiz “bilanço büyüklüklerine oranlandığında inanılmaz derecede düşük özsermayelerle” faaliyet gösteriyorlar, bana sorarsanız çoğu “teknik iflas noktasına” gelmiş durumdalar. Özsermayeyi büyütmek yerine “bir projeden gelen kaynağı diğer projeyi finanse etmek gibi orta – uzun vadede yıkıcı sonuçlar doğurabilecek bir çalışma modeli” benimsemiş durumdalar. Çarklar dönerken amenna, ama çarklara çomaklar girdiğinde B-planı olmayan şirketler, “devasa” yapılar olsa dahi, büyük krizlere yuvarlanıyorlar.

2. Ucuz finansmana ulaşım sıkıntısı ve döviz bazlı krediler : Maalesef “sermaye piyasalarımızın derinliği ve türev ürünlerin yetersizliği” ucuz finansmana ulaşımı çok zorlaştırıyor, şirketlerimiz de proje finansmanı için orta – uzun vadeli döviz kredilerine veya daha da kötüsü kısa vadeli kredilere yöneliyor, buralardan sağlanan kaynakları da kriz dönemlerinde “işletme sermayesi ihtiyaçları” için kullanıyorlar. Deniz suyu içmek bu, ölüme götürür!! Kur farkı götürmezse faizler götürür, o götürmezse temerrüdler götürür, tam bir ölüm girdabı, çıkmaz sokak!!

3. Yabancıya satışlarda ve yabancıdan doğrudan yatırımda yaşanan hayal kırıklıkları : Öyle bir coğrafyada yaşıyoruz ki yaşanan her uluslararası kriz gelip ilk bizi vuruyor, yatırımcıyı kaçırıyor, doğrudan sermaye girişine engel oluyor. Ülke dışındaki fuarlarda yabancılara yapılan satışlar geliştiricilerimizin finansal ihtiyaçlarını karşılamak yolunda ilaç olamıyor maalesef, ülkenin “kendi hikayesine ciddi ve kesintisiz yatırım yapması şart”.

4. Gayrimenkulü BES, sermaye fonları, varlık fonları ile organik ilişki içine bir türlü sokamıyoruz : Yurtdışından gelen fonlar yüksek riski görüp doğal olarak yüksek getiri bekleyenler, yani “sıcak para” ile, “kısa vadeli spekülatif kaynaklarla” uğraşıyoruz. Daha büyük projelerin altından kalkabilmek için daha büyük ortaklıklara ve, maalesef kaçınılmaz bir şekilde, “konsolidasyona” ihtiyaç var. “Mikro yapıları makro büyüklüklere” dönüştürmek zorundayız, özellikle yurtdışı projeler için.

• Yapısal problemler :

1. Finansalları, mali verileri “okumada”, raporlamada, veri yorumlamada yaşanan zaaflar : Sektöre CFO olarak ilk adım attığım şirkette söylenen bir cümleyi hiç unutamıyorum; “bu sektörde batarsın, battığını üç yıl sonra anlarsın”. Bugünün dünyasında en önemli yatırım ve değerlendirme aracı olan “anlık veriye” karşı tutunulan bu tavır çoğu şirkette aynen devam ediyor maalesef. Sektör, ağırlıklı olarak, “ERP’ ye, veri yorumlamaya” yatırım yapmıyor gereken ölçüde.

2. Müteahhitlikten gayrimenkul geliştirmeciliğe dönüşümde yaşanan güçlükler : Geliştirme, projelendirme, işletme, pazarlama, yönetim, satış tarafına henüz istenilen ölçüde geçiş yapamadı sektör. Zaten oyuncuların önemli kısmı sektör dışından gelenler, onlar da “inşa etmeyi” yeterli görüyorlar, sonrasındaki fonksiyonları gözardı ediyorlar çoğunluklu. A’ dan Z’ ye tüm fonksiyonaları içeren bir “bütünlüğü” yakalayamadık ağırlıklı olarak. Çok başarılı bir “müteahhit” olmak, çok başarılı bir “geliştirmeci” olmayı getirmiyor beraberinde. Bu “dönüşümü” başaramamanın maliyeti tüm paydaşlar ve vatandaş için çok yüksek.

3. Şirket, proje ve saha yönetimindeki zaaflar : 100 milyon USD ciro beklentisi olan bir projenin imalat süreçlerinin 3 – 5 kişilik bir çekirdek kalfa – usta ekibi tarafından yönetildiğini dehşetle görmüştüm danışmanlığını yaptığım gayrimenkul geliştirme firmasında. Planlamacı yoktu, proje müdürü yoktu, iş güvenliği yoktu, o yoktu bu yoktu ve bu proje İstanbul’ un çok nezih bir ilçesinde denize birkaç km uzaklıta A, A+ bir projeydi. Planlama süreçlerinden başlayarak çok ciddi beyin gücü ve ekipler vakfetmeliyiz bu devasa projelere, oysa zamanımız bürokrasi ile cebelleşmekle, tedarikçilerle ölümüne pazarlık yapmakla, hep en ucuzu kovalamakla geçiyor, işin “nihayetindeki toplam maliyeti” düşünmeden.

4. Oluşmuş kayıtdışı ekonomi : “Kayıtdışı ekonominin” en yoğun yaşandığı sektörler taahhüt ve gayrimenkul geliştirme. Birçok olumsuzluğunun yanında, finans kökenim nedeniyle en çok ilgilendiğim tarafı “mali tabloların gerçek durumu göstermiyor oluşu”. “Bilanço, gelir ve nakit akış tabloları arasındaki bağlantı gerçek durumu göstermiyor” çünkü gerçek durumu derinden etkileyen “ikincil defterler” sözkonusu. Bu nedenle şirketlerin “röntgenlerini tam olarak çekemiyor, checkuplarını tam ve doğru olarak yapamıyor, taşıdıkları riskleri tam olarak ölçemiyoruz”, bu durum “yatırım iklimini” de olumsuz etkiliyor.

5. Tedarikçi ve taşeronlarla kurulan ilişkinin her açıdan “sürdürülebilir olma özelliğini” yitirmesi : Vadelerin bu kadar uzadığı bir ortamda taşeron ve tedarikçilere yapılacak ödemelerin sürekli ertelenmesi, zorluklar çıkarılması ve aşırı taleplerde bulunulması bu küçük ölçekli firmaları çok zor durumda bırakıyor. “Ekosistemin” bu ayağı sürekli kayıpta, gidenin yerini doldurmak için gelen her yenisi ise “daha düşük kalite ve performansla” hizmet veriyor. Sonuç hepimizin malumu; “geciken işler, nefaset kayıpları, hayal kırıklığına uğrayan müşteriler ve orjinal bütçesini kat be kat aşan imalat kalemleri”.

Bu makalenin sınırları tabii ki tüm olumsuzluk ve problemleri kapsayacak genişlikte değil, ben sadece tecrübelerim ve okuduklarım doğrultusunda bir özet çıkarmaya çalıştım. Çözüm önerilerim takip edecek makalelerde olacaktır elbette. Bu arada sevgili kardeşim, değerli akademisyen “Dr. Levent Sümer’ in blogunu” ve aşağıdaki bağlantılarda okuyabileceğiniz makalelerini sıraladığım problemlere çözüm yolunda “birer önlemler ve öneriler paketi olarak okumanızı da” hararetle tavsiye ederim.

https://leventsumer.wordpress.com/2017/10/01/afrika-muteahhitlik-fonu/

https://leventsumer.wordpress.com/2017/08/08/turkiye-gayrimenkul-fonu/

Selamlar;

Lütfullah Kutlu

6 Ekim 2017, Cuma

JURNAL 29… ÇEPERDEN SIZANLAR – 9

Okullar açılırken;

Okullar açılıyor..! Hayatın her anının bir “ders”, bulunduğumuz her ortamın bir “sınıf”, her muhatabımızın bir “öğretmen” olduğu bilincini yerleştiremezsek çocuklarımıza, açıldıkları kadar kolay kapanıyorlar okullar onların “zihinlerinde”.! Maalesef, fiziksel olarak okuldayken bile çocuklarımız, bir türlü “öğrenen bireyler” olamıyorlar. İşyerlerimiz de pek farklı değil ezici çoğunluğu ile, öğrenenler ve uygulayanlar değil “sistemin çarklarına çomak sokmayacak yani aslında öğrenmeyi durdurmuş olanlar” taltif ediliyor çoğunlukla. Hiç bitmeyen koşunun kazananları bacaklarını değil, gri hücrelerini çalıştıranlar!

---

Cebimizde gözü olan uyanıklar;

Bizi tanıyanlar genelde ailece kahvaltıya, özelde de benim çaya olan düşkünlüğümü bilirler ama birazdan yazacaklarım bu düşkünlüğümden değil, kendimizi “enayi yerine konuluyor” hissetmemden. Bu toplumun çok ezici bir çoğunluğu için çay kahvaltının ayrılmaz bir parçasıdır hatta sadece kahvaltıda çay içen arkadaşlarım var benim. Eh, finansçıyız, bardak başına çay maliyetini de hesaplayabiliyoruz üç aşağı beş yukarı, Allah’ a şükür.!! Bu hesabı yapamadığımızı düşünen bazı gözüaçıklar gittikçe artan oranda Ataşehir’ dekiler benzeri mekanlarda ve semtlerde yeni bir uygulamaya geçiyorlar yavaş yavaş; çay kahvaltıya dahil değil, ne kadar içersen o kadar ekstra ödüyorsun, genelde de bayağı fahiş oluyor bu ekstralar. 25 TL’ lik kahvaltıya ek 30 TL çay parası ödeyebiliyorsun mesela. Bu adamları ve benzeri yaklaşımları yola getirmenin en etkili yollarından biri “sosyal medya” tabii ki, sadece çay-kahvaltı için değil, benzer tüm örnekler için. “Cebimizde gözü olan, kendini çok akıllı sanan bu şark kurnazlarına” cevabı protesto ederek ve sürekli başlarına çalarak ancak verebiliriz. Bu iş gülü seven dikenine katlanır meselesi değil, direkt diken yedirme meselesi. Bu ve benzeri tüm uyanıklıklar için tepki gösterelim lütfen… Yoksa yakında iskenderin yanında yoğurdu, lahmacunun yanında yeşilliği ekstradan… vs.. falan saydırmaya çalışacaklar uyanıklar…

---

Arap sermayesi için en güvenli liman : Türkiye

ABD’ de 11 Eylül yasa tasarısının geçmesi devam etmekte olan “adı konulmamış Dünya Savaşı’ nın” en önemli adımlarından biridir ve artık Suudi Arabistan açık bir hedeftir. Suud’ ların ABD’ deki 750 milyar USD’ ına artık sudan sebeplerle el konulabilir, teröre destek verdikleri iddia edilebilir, 11 Eylül kurbanı ailelerin açacakları tazminat davalarının karşılığı olarak üzerine yatılabilir vs… Artık Suudi Arabistan’ da dahil ve başta olmak üzere “Arap sermayesinin birincil ve en güvenli limanı Türkiye olmalıdır”. Türkiye bu hedefi 12′ den vurabilecek kurumlara, altyapıya ve lokasyon avantajına sahiptir, imparatorluk mirasını dillendirmiyorum bile. Genelde Ortadoğu, Arap yarımadası ve Hint alt kıtasındaki devasa kirli oyunun engellenmesi için başta Türkiye bu bilinçte olmalı ve kendini yeni güvenli liman olarak konumlamalı ve yapılandırmalıdır. Maalesef kamu kurumlarının insan gücü ve yetişmiş bürokrasi anlamında ciddi kriz yaşadığı bu günlerde bu hedefe ulaşmak zor görünüyor ama “doğru bir insan kaynakları planlaması ile başarmamız hala mümkün”. Devlet aygıtı bu bilince umarım en yakın zamanda istim üstünde ulaşır, bürokrasi ve önemli kurumların yönetim kadroları ve kurguları azami şekilde güçlendirilir ve bu tarihi fırsat heba edilmez.

Selamlar;

Lütfullah Kutlu

6 Eylül 2017, Çarşamba

JURNAL 28… İleri Matematikten Önce..!

Bir süre önce “Linkedin’ de” yayınladığım mesajı, önemine binaen biraz daha geliştirerek bağımsız bir “Jurnal” makalesi haline getirmeyi uygun gördüm, çünkü özellikle bir-iki aydır yaşadığım şaşkınlığın, hayal kırıklığının ve üzüntünün haddi hesabı yok..!

İşim, Adwords reklamlarım ve yönetim danışmanlığı web sitem nedeniyle / (üzerinden) gün içinde çok sayıda telefon ve e-posta alıyorum, çok farklı konular için ve çok farklı sosyo-ekonomik katmanlardan.

Maalesef, çok üzülerek ifade etmek zorundayım ki mesaj ve aramaların ezici bir çoğunluğu;

– “Asgari iletişim kurallarını” dahi içermekten çok uzak,

– “Derdini ifade edemeyen, kendini anlatamayan,”

– “Muhatabında empati ve ilgilenme isteği uyandırmayan” mesaj ve aramalar.

“Doğru iletişim” herşeyin başı, kendimizi “saygınlık uyandıracak şekilde, empati kurulabilecek bir içerikte, içten ve samimi, doğru kavram ve sözcüklerle” ifade edemezsek, nasıl başarı kazanacağız? Bırakın işimizde, sosyal hayatta nasıl bir yer edineceğiz? Çocuklarımıza daha lise yıllarında “ileri matematik öğretmekten” çok önce ve hayati bir şekilde bu temel bilgileri vermek zorundayız. Çalışma arkadaşlarımıza, ekibimize mesleki eğitimlerinden önce bu kadar temel bilgi ve kavramları anlatmak durumundayız. Politikacılarımız, ekranlardan eksik olmayan şöhretlerimiz, hepimiz bu kadar basit en temel bilgileri tekrar ve tekrar öğrenmek zorundayız.

Eğitim sistemimizin taşıdığı ve yaşattığı sıkıntılar hepimizin malumu. Ezberci bir müfredat, test sorularını doğru cevaplamayı hedef edinmiş bir sınav sistemi, teknolojiden ve günün gereklerinden uzak bir öğretim programı vs… Son günlerde artarak yaşadığım olumsuz tecrübeler ise problemin boyutunun çok daha büyük, durumun ise çok daha vahim olduğunu gösteriyor bana.

• Arayanların, mesaj gönderenlerin bir kısmı gençler; yeni mezun, çalışan veya iş arayan, kariyer yapmak isteyen, büyüklerinin kurduğu işi devam ettirmek zorunda kalan, genç yaşta patronluk sorumluluğu üstlenen ve bunun yükü altında ezilen, çare arayan, destek bekleyen… Empati kurmak için çok uğraştığım şahıslar fakat çoğunluğu için “ortak problem”; kendilerini ifade edemiyorlar, sağlıklı bir iletişimin asgari şartlarını dahi yerine “getiremiyor”, belki de getirmeyi “gerekli dahi görmüyorlar”.

• Diğer kesim, daha tecrübeli, genelde orta yaşlı profesyonel ve iş sahipleri. Çoğu tabii ki daha oturaklı, daha ne istediğini bilen, daha diyaloğa açık, monologdan kaçınan şahıslar. Aynı dili konuşmak elbette ki daha kolay, iletişim daha açık yürüyor, kurallar daha iyi işliyor.

İki kesim için de doğaldır ki “istisnalar kaideyi bozmuyor”.

Kıyaslamadan ve sorgulamadan duramıyorum; gençlerimize ileri matematikten önce vermemiz gerekenler hakkında “aileler olarak, eğitim camiası olarak, siyasiler olarak yeterli bilgi ve öngörüye” sahip miyiz? Burada oluşan ve “ölçülemeyen büyük toplumsal ve ekonomik maliyetin” farkında mıyız? Zamanında kazanılamayan “nitelik ve alışkanlıkların” ömür boyunca etkisini olumsuz bir şekilde taşıdığımızın bilincinde miyiz?

Ben yaşayarak görüyor ve bir “sorumluluk olarak” değerlendirdiğim için bu endişemi burada sizlerle paylaşıyorum. Eğitim sistemimizin “müfredatın hep daha ilerisini kovalamaktan” çok daha mühim öncelikleri olmalı, çok daha hayati, çok daha insani..!

Selamlar;

Lütfullah Kutlu

31 Mart 2017, Cuma